* * *
Pierwszą rzeczą, która go zastanowiła, gdy znalazł się obok poważnego starca z długą białą brodą, był kominek. Mister Hopkins pamiętał własne kłopoty z tym urządzeniem, które często gasło, zasypując popiołem spory szmat podłogi. Ten kominek nie przypominał jednak w niczym tamtego - bierwiona paliły się równym płomieniem, iskrząc się wesoło. Mistrz spostrzegą zdziwiony wzrok Hopkinsa, powiedział więc z uśmiechem:
- To wiatraczek, cudzoziemcze.
- Wiatraczek? - zdziwił się Hopkins.
- Tak. W kominie zawieszony jest pionowo niewielki wiatraczek. Kiedy ciepłe powietrze unosi się kominem, wiatraczek zaczyna się obracać, napędzając do kominka świeże powietrze, przez co ogień jest żywszy. A to znowu z kolei przyspiesza obracanie się wiatraczka i tak dalej.
Mister Hopkins był ogromnie zaskoczony:
- Jesteś więc, mistrzu, nie tylko malarzem?
- Malarzem? - zapytał starzec. - Nie, przede wszystkim jestem uczonym, wynalazcą, technikiem, budowniczym. Ale kunszt malarski i sztuka rzeźbiarska też nie są mi obce, choć ja raczej przedkładam nad nie inne dziedziny.
Mistrz zamilką i zapatrzył się w tańczące w kominku wesołe płomyki. Mister Hopkins był najwyraźniej speszony: nie mógł w tej chwili bez zwracania na siebie uwagi sprawdzić, czy pelengatory czasu i przestrzeni zostały dokładnie nastawione. Podejrzewał jednak, że musiał popełnić jakiś błąd. Wydawało mu się bowiem, że jeden z największych malarzy w dziejach ludzkości, którego właśnie chciał odwiedzić, nie może stawiać malarstwa na ostatnim planie swoich umiejętności. Chcąc jednak przerwać przeciągające się milczenie, powiedział:
- Musiałeś zatem prowadzić rozległe i długotrwałe studia, mistrzu, jeśli bowiem szczycisz się tyloma umiejętnościami...
-I znów jesteś w błędzie, młody człowieku. Wszystko, co w swym życiu osiągnąłem, oparte było na matematyce, mechanice i doświadczeniach. Nawet kiedy zajmowałem się sprawami od dawna zbadanymi, sprawdzałem wszystko od podstaw, dzięki czemu uniknąłem wielu błędów i pomyłek. Nawet proporcje kształtów na moich obrazach i rzeźbach zbadałem i zmierzyłem gruntownie. Jestem chyba pierwszym. człowiekiem, który wykonał dokładny rysunek ludzkiego ciała w należytych proporcjach.
- Czyżbyś interesował się również medycyną?
- Tylko pośrednio - odparą starzec. - A czy widziałeś może mój szkic zastawek sercowych człowieka? Nikt przede mną tego nie narysował.
Mister Hopkins coraz bardziej utwierdzał się w swoim przekonaniu, że trafił nie tam, gdzie zamierzał. Starzec milczał przez chwilę, a potem, powoli i w zadumie, powiedział:
- Wiele moich planów pozostało na zawsze tylko planami - brakowało bowiem pieniędzy, aby je urzeczywistnić - starzec schylił się, aby dorzucić do ognia następne polano.
- Jakież to były projekty? - zapytał mister Hopkins.
- Nie sposób wszystkich zliczyć, cudzoziemcze. Wymyśliłem dźwigi najprzeróżniejsze, pompy wirowe...
- Nie może być! - przerwał mu mister Hopkins.
- A jednak to prawda - pokiwał głową starzec.
Mister Hopkins zastanowił się przez chwilę. Skoro jego miły gospodarz twierdzi, że zna się na wszystkim, nie od rzeczy będzie przyłapać go na kłamstwie.
- A czy nie próbowałeś, mistrzu, latać w powietrzu na kształt ptaków? - powiedział z ironicznym uśmiechem.
Twarz starca nadal była owiana powagą i zadumą.
- Zbadałem rzecz całą dokładnie - powiedział. - Myślałem często o różnych, maszynach latających, zrobiłem wiele szkiców i notatek. Wymyśliłem skrzydłowiec, który mógłby być napędzany siłą mięśni. Człowiek jest jednak za słaby, aby wzlecieć w ten sposób w przestworza.
Mister Hopkins chrząknął i spojrzał badawczo na mistrza.
- Dziś można by było tylko szybować w powietrzu na rozpostartych skrzydłach, tak jak wielkie ptaki, które bez ruchu potrafią pokonywać wielkie przestrzenie, wykorzystując prądy powietrzne. Zrobiłem również kiedyś rysunek maszyny, która jak śruba wkręcałaby się w powietrze...
- Helikopter! - zawołał w najwyższym zdumieniu mister Hopkins.
- Co powiedziałeś, młody człowieku? - Mistrz odwrócił twarz od ognia.
- Nic, nic - zreflektował się mister Hopkins. -Nie przerywaj sobie, mistrzu.
- Człowiek mógłby również skakać z wysokiej wieży albo z góry, gdyby rozpostarą nad sobą kopułę z mocnego materiału.
- Spadochron!... - wyjąkał zmieszany mister Hopkins, patrząc na swego rozmówcę szeroko rozwartymi oczyma. Ale ten nie zwrócił widocznie żadnej uwagi na okrzyk gościa, bowiem po chwili dodał spokojnie:
- Najwięcej czasu poświęciłem unoszeniu się w przestrzeni, ale to moje marzenie ziści się chyba dopiero w przyszłości, dziś bowiem wiedza nasza jest zbyt wąska.
- A czym jeszcze zajmowałeś się w swym życiu? -Hopkins patrzył na swego gospodarza już bez ironii, przyglądając mu się coraz uważniej i starając się nie przepuścić ani jednego słowa.
- Mieszkając w moim ukochanym Mediolanie, przyglądałem się ciężkiej pracy tamtejszych tkaczy. Zrobiłem więc dla nich postrzygarkę do sukna, która poruszana była siłą wody.
Wszystkie poprzednie podejrzenia mister Hopkinsa powróciły po tych słowach z nową siłą. Tak się bowiem złożyło, że niedawno (oczywiście w jego wymiarze czasu) rozmawiał z pewnym znanym angielskim konstruktorem maszyn włókienniczych, od którego dowiedział się, że postrzygarka taka została wynaleziona w Anglii dopiero w 1794 roku, a więc prawie w trzysta lat później.
- Na pewno wynalazłeś też proch i armatę? - powiedział z ironią mister Hopkins.
- Ależ skąd, drogi chłopcze, i jedno, i drugie wynaleziono znacznie wcześniej - powiedział z uśmiechem gospodarz. - Ale muszę ci powiedzieć, że robiłem kiedyś próby z działem parowym.
- z jakim działem? - przerwał mu Hopkins, będąc pewny, że się przesłyszał.
- z parowym - powtórzył mistrz. - Udało mi się wystrzelić kulę o ciężarze 30 kilogramów na odległość ponad kilometra. Był to, jak się zapewne domyślasz, bardzo daleki strzał.
Mister Hopkins upewnił się w swoim przeświadczeniu, że wyruszając w tę podróż, musiał najprawdopodobniej w pośpiechu źle ustawić którąś ze współrzędnych. Ale wobec tego gdzie się znalazł? To pytanie nie dawało mu spokoju. Aby znaleźć na nie odpowiedź, musiałby się jednak pożegnać ze swoim gospodarzem i sprawdzić zegary w wehikule.
Mister Hopkins nie chciał jednak stąd odchodzić, gubił się w najprzeróżniejszych domysłach. Jedno było pewne: człowiek, u którego teraz gościł, żył w tym samym czasie, co i poszukiwany przez niego autor owego niepokojącego obrazu, pamiętał bowiem, że jego gospodarz na początku rozmowy przytoczył datę, która pokrywała się z datą namalowania owego wielkiego dzieła sztuki.
Aby więc jakoś sprowadzić rozmowę na inny tor, zapytał:
- A które ze swoich dzieł artystycznych, szanowny mistrzu, cenisz najwyżej? Czy namalowałeś jakieś wielkie obrazy?
- Miły cudzoziemcze - uśmiechnął się starzec - namalowałem ich wiele. Czy widziałeś może moją "Ostatnią wieczerzę" lub "Madonnę w skalnej grocie"?
- Nno... chyba nie - przyznał mister Hopkins. -Ale widziałem kiedyś obraz dziwnie uśmiechniętej kobiety o złożonych dłoniach. Przyznam, że to płótno mnie zafascynowało...- Cieszę się, młodzieńcze, że obraz ci się spodobał. Wyszedł on też spod mego pędzla...
- Ach, więc to jednak ty go namalowałeś! - zawołał mister Hopkins ucieszony nad wyraz. - To najwspanialsze dzieło, jakie widziałem! Czy wiesz, że... - mister Hopkins ugryzł się nagle w język. Jeszcze chwila, a byłby powiedział, że jest to najdroższy obraz wszystkich czasów, i oczywiście natychmiast by się zblamował, skąd bowiem mógłby to wiedzieć w czasach, kiedy został namalowany?
Mister Hopkins przyjrzał się uważnie wielkiemu mistrzowi: czy ten nie zauważył przypadkiem jego zająknięcia? Ale starzec oparą głowę o poręcz głębokiego fotela i zamknął oczy. Równy oddech świadczył, że spał głębokim snem. Mister Hopkins podniósł się ostrożnie ze swego miejsca, spojrzał po raz ostatni na szlachetną głowę i długą siwą brodę starca i na palcach podszedł do drzwi...