MITOLOGIA a BIBLIA

CEL:
Powtórzenie wiedzy o mitologii greckiej oraz o Starym Testamencie, wskazanie niepowtarzalności Biblii na tle wcześniejszych przekazów religijnych.

PRZEBIEG ZAJĘĆ:
1. Wymienienie mitów greckich oraz opowieści biblijnych , które uczniowie poznali. Zadanie pytania: Czy dostrzegacie różnice lub podobieństwa między poszczególnymi opowieściami mitycznymi i biblijnymi?

2. Najprawdopodobniej osoby biorące udział w dyskusji skupią się na podobieństwach, będą mówić o powstaniu świata z chaosu (mit) lub ciemności, o potopie znajdującym się w większości mitów świata.

3. W tym miejscu wprowadzamy informację na temat mezopotamskiej opowieści o potopie, niezwykle podobnej do biblijnej. Mezopotamski Noe o imieniu Ut-napisztim jest uratowanym z kataklizmu ulubieńcem boga Ea. On również buduje arkę, na którą wprowadza po parze każdego gatunku zwierząt. Przeżywa czterdziestodniowy potop, później wypuszcza ze swego statku gołębicę, jaskółkę i kruka. Gdy ten ostatni nie wraca, Ut-napisztim wie, że wody opadły. Opowieść ta jest co najmniej o dwa tysiące lat starsza od Biblii.

4. W tym momencie na pewno odezwą się głosy młodych gniewnych: No proszę, cała opowieść o Noem jest ściągnięta z mitów mezopotamskich!

5. Proponujemy uczniom, aby nie wyciągali pochopnych wniosków, lecz wspólnie z nauczycielem przyjrzeli się dokładniej obu opowieściom. Zwracamy uwagę, że podobieństwa dotyczą mało istotnych szczegółów.

6. Wspólne ustalenie, jakie są najistotniejsze elementy opowieści o potopie: przyczyna kataklizmu, powód wybrania Noego (Ut-napisztima), reakcja ludzi na poczynania wybrańca, reakcja Boga (bogów) podczas potopu i po nim.
Porównanie można przedstawić w tabeli.

Biblia
Mit
Przyczyna kataklizmu Niegodziwość ludzi. Bóg mówi do Noego:"Postanowiłem położyć kres istnieniu ludzi, bo przez nich ziemia jest pełna gwałtów" Bóg Enlil nie może spać z powodu hałasów czynionych przez ludzi i postanawia ich wygubić. Przekonuje do tego wszystkich bogów
Powód uratowania jednego człowieka "Noe, człowiek prawy, wyróżniał się nieskazitelnością wśród współczesnych".Dlatego "znalazł łaskę w oczach Boga". Ut-napisztim jest ulubieńcem boga Ea, który w tajemnicy przed innymi postanawia uratować swojego faworyta.
Reakcja ludzi na budowę arki W ogóle ten temat nie zostaje poruszony. Najwidoczniej według autorów biblijnych nie ma on znaczenia. Ludzkość została osądzona i nic tego nie zmieni. Ut-napisztim za radą boga Ea oszukuje wszystkich, mówi, że sam musi uciekać przed gniewem Enlila, który na pozostałą część ludzkości ześle wielki dobrobyt.
Reakcja Boga (bogów) podczas potopu "Bóg wygubił doszczętnie wszystko, co istniało na ziemi". Bóg wcześniej opłakał swoją decyzję, która jednak jest jedynym słusznym wyborem. Na widok kataklizmu bogowie wpadają w  rozpacz, lamentują nad swoja pochopną decyzją, którą z radością cofnęliby, gdyby tylko było to możliwe.
Po potopie
Noe składa ofiarę, którą Bóg przyjmuje. Jahwe błogosławi Noego i jego ród, ponownie oddając ludziom Ziemię we władanie. Na koniec składa Noemu obietnicę (Przymierze), że już nigdy nie nawiedzi ziemi potopem. Bogowie "jak muchy" zlatują się do ofiary Ut-napisztima (można przypuszczać, że ich wcześniejsza rozpacz była w dużej mierze spowodowana przerażeniem, kto będzie składał im ofiary). Wybraniec otrzymuje indywidualną nagrodę - nieśmiertelność. Nie ma mowy o żadnej obietnicy dla ludzkości.


7. Nie powinno być żadnego kłopotu z samodzielnym wyciągnięciem przez młodzież końcowego wniosku, że w istotnych sprawach przekaz mityczny i biblijny różnią się jak ogień i woda.

8. Przypomnienie (poinformowanie), że autorzy biblijni nie są automatami sterowanymi przez Boga. Zapisując święte księgi, podlegali licznym wpływom literackim. Wpływ jednego z wielkich dzieł literatury mezopotamskiej widać w opowieści o potopie. Tym można tłumaczyć podobieństwa między obydwoma opowieściami.

PODSUMOWANIE ZAJĘĆ:
Wyciągnięcie ostatecznego wniosku o zasadniczej odmienności Biblii od pozostałych starożytnych przekazów religijnych, zasadnicza różnica polega na całkowicie odmiennej koncepcji Boga Jahwe, który w niczym nie przypomina innych naczelnych bóstw typu Zeusa czy Enlila.
- Zadanie porównania opowieści o stworzeniu świata, bogów i człowieka w mitologii greckiej i Biblii.






Więcej scenariuszy

Poprzednia strona

Język polski w szkole

Główna strona