K L A S A 1
|
I SEMESTR Pierwsze półrocze klasy I, to głównie zabawy i ćwiczenia integrujące uczniów, poznawanie swojej szkoły, gospodarzenie w swojej klasie, wspólne rozwiązywanie codziennych problemów. Od pierwszego dnia istotne jest wpojenie dziecku przekonania, że ma prawo do własnej, uzasadnionej opinii na każdy temat i że to prawo mają wszyscy członkowie danej społeczności. Ze zdaniem innych trzeba się liczyć, trzeba brać je pod uwagę na równi ze swoimi poglądami. Wszyscy członkowie tej społeczności mają również prawo do lepszego lub gorszego nastroju, samopoczucia. Każdy musi zdać sobie z tego sprawę i mając świadomość swojego "złego dnia" uznać prawo innych do podobnej "dolegliwości". Dlatego każdego ranka uczeń wchodzący do klasy wybiera sobie kokardkę w kolorze odpowiadającym jego obecnemu nastrojowi. Podczas wspólnego powitania w obrzędowym kręgu czy linii... Wszyscy odczytują przesłanie kokardki:
białej - "chyba się nie wyspałem, podajcie mi rękę", brązowej - "bardzo źle się czuję, smutno mi". Pod koniec dnia kolory kokardek mogą być już zupełnie inne, a jakie, to zależy zarówno od nauczyciela, całej grupy, jak i np. pogody, ale zawsze na do widzenia znów wszyscy są razem wypełniając ustaloną obrzędowość. W tym czasie gospodarzem klasy zostaje Plastuś, który będąc obecny w postaci kukiełki na wszystkich lekcjach pomaga rozwiązywać zaistniałe problemy zarówno wychowawcze jak i edukacyjne. Pierwsze miesiące to czas, gdy dzieci muszą zacząć opanowywać trudną sztukę uczenia się, a więc konieczne będą ćwiczenia na koncentrację uwagi, umiejętność słuchania i wypowiadania się za pomocą zamkniętych zdań, w sposób kulturalny. Zgodnie z założeniami tego programu bardzo ważne jest otwarcie dziecka na świat dźwięków, kształtów, barw i wyobraźni. Dlatego duże znaczenie ma możliwość zorganizowania pierwszoklasistom zabaw przy muzyce, głównie w formie rytmiki i form paratanecznych w konwencji tańca charakterystycznego, ćwiczeń dramowych mimicznych, ruchowych, rzeźby, zapamiętywania ciągu elementów akustycznych, plastycznych, ruchowych, kończenia opowiadań, układania melodii... Praca w i semestrze wiąże się ściśle z formą teatru lalek. Dzieci sprowokowane przeczytaną lekturą, obejrzanym obrazem, czy wymyśloną wspólnie baśnią projektują lalki (z przedmiotów codziennego użytku, "warzywniaki", pacynki, kukły, lalki płaskie, cieniowe, marionetki...), szykują dekoracje odkrywając świat barw, kształtów i proporcji, dobierają oprawę muzyczną, wymyślają teksty... Przygotowując się do odegrania przyjętej roli pracują nad dykcją, artykulacją, ćwiczą oddech, odnajdują znaczenie natężenia i brzmienia głosu do przekazania właściwej interpretacji tekstu, poznają język ciała i mimiki - lalka prowadzona ręką dziecka musi "żyć", jej twarz musi wyrażać konkretne uczucia, jej ruch musi wyrażać nastrój, określać wiek postaci. Wskazane jest nawiązanie kontaktu z jednym z zawodowych teatrów lalek, aby dzieci miały możliwość skonfrontowania swoich doświadczeń z tym, co robią dorośli aktorzy, reżyserzy, akustycy... Klasa powinna obejrzeć przynajmniej 1-2 widowiska lalkowe lub lalkowo-aktorskie, a następnie rzetelnie przedyskutować wszystkie dobre i złe strony obejrzanego spektaklu w miarę możliwości - z aktorami.
II SEMESTR Drugi semestr zastaje klasę pierwszą już osadzoną w szkolnych realiach, uczniowie próbują coraz lepiej czytać, pisać i liczyć. To naturalne dążenie do wiedzy, połączone z rozbudzoną już potrzebą jak najszerszego kontaktu z kulturą, może pod koniec roku zaowocować ciekawym widowiskiem taneczno-teatralnym. Przewodnikiem po dziwnym świecie teatru będzie teraz Muminek i jego przyjaciele. Wskazane jest zorganizowanie przynajmniej jednego wyjścia do teatru aktorskiego, a następnie rozmowa określająca podobieństwa i różnice pomiędzy teatrem lalek i teatrem aktorskim. Przy tej okazji wprowadzić można ćwiczenia dykcyjne i emisyjne, oddechowe. Ciekawe może być tworzenie wspólnie scenariuszy wynikających z rozbudowanej dramy. GŁÓWNE ZAŁOŻENIA EDUKACJI POLONISTYCZNEJ Celem edukacji polonistycznej jest otwarcie dziecku bram do kraju literatury, umożliwienie codziennego kontaktu ze słowem pisanym, a także sprowokowanie sytuacji, w której dziecko samo szukałoby książki, czasopisma. Podstawę stanowi wprowadzenie i utrwalenie umiejętności czytania i pisania wszystkich znaków występujących w języku polskim, a następnie rozszerzenie tych umiejętności poprzez inspirowanie częstych ćwiczeń w pisaniu, czytaniu i mówieniu. CELE KSZTAŁCENIA I WYCHOWANIA POLONISTYCZNEGO W wyniku realizacji treści zawartych w tym programie uczeń powinien: - rozpoznawać wszystkie litery i znaki występujące w języku polskim- znajdować przyjemność w czytaniu, pisaniu, tworzeniu - czytać głośno stosując odpowiednią intonację - czytać cicho ze zrozumieniem - odnajdywać potrzebne fragmenty tekstów - pisać wszystkie litery i znaki występujące w języku polskim zwracając uwagę na staranność i czystość - używać prawidłowo wielkiej litery - znać i stosować podstawowe zasady ortograficzne - rozróżniać samogłoski i spółgłoski - dzielić wyraz na sylaby - rozróżniać litery i głoski - rozróżniać zdania oznajmujące, pytające i rozkazujące - wyszukiwać wyrazy przeciwstawne i o podobnym znaczeniu - rozpoznawać rzeczowniki i czasowniki - pisać krótkie teksty z pamięci i ze słuchu - układać króciutkie własne teksty na określony temat - wyróżniać elementy fantastyczne i realistyczne w poznanych utworach - rozróżniać wiersz, opowiadanie, scenariusz - znać formę baśni - brać udział w dyskusji zgodnie z przyjętymi zasadami - wypowiadać się na temat przeczytanych, obejrzanych, wysłuchanych utworów, występujących w nich sytuacji, postępowania bohaterów - znać wybrane pozycje lekturowe, ich bohaterów i autorów GŁÓWNE ZAŁOŻENIA EDUKACJI MATEMATYCZNEJ Edukacja matematyczna ma służyć obudzeniu radości z rozwiązywania wszelkich łamigłówek, a tym samym pobudzaniu do samodzielnego, logicznego myślenia. Istotne jest, aby dziecko odkryło, że matematyka to droga do rozwiązywania codziennych problemów - mierzenia długości, wagi, operowania pieniędzmi, odczytywania godzin, a zarazem wspaniała zabawa.
CELE KSZTAŁCENIA I WYCHOWANIA MATEMATYCZNEGO Uczeń kończący klasę pierwszą powinien: - znać liczebniki główne i porządkowe do 100- rozumieć brak zależności pomiędzy ilością elementów, sposobem ich przeliczania - rozwiązywać zadania z niewiadomą - korzystać z osi liczbowej, tabelek, drzewek - wykonywać dodawanie i odejmowanie w zakresie 100 - wykonywać mnożenie i dzielenie w zakresie 20 - układać i rozwiązywać proste zadania tekstowe - określać stosunki przestrzenne i wielkościowe - rozpoznawać i rysować podstawowe figury geometryczne - wyodrębniać i klasyfikować podzbiory i zbiory - wymieniać dni tygodnia - mierzyć długość m.in. Za pomocą linijki (znać skróty cm i m) - korzystać z wagi szalkowej (znać skróty kg i dkg) - odczytywać pełne godziny na zegarze (znać skróty godz., min.) - dokonywać najprostszych obliczeń pieniężnych (znać skróty zł, gr) - czytać i pisać liczby w zakresie 100 - czytać i pisać znaki +, , =, >, <, ·, : i rozumieć ich znaczenie GŁÓWNE ZAŁOŻENIA EDUKACJI SPOŁECZNO-PRZYRODNICZEJ Dziecko z chwilą przekroczenia wieku szkolnego w coraz większym stopniu styka się z codziennymi niebezpieczeństwami naszego życia. Dlatego podstawowym celem edukacji społeczno-przyrodniczej jest wykształcenie takich umiejętności, które pozwolą zdrowo i bezpiecznie żyć małemu uczniowi. Równie istotne jest, aby mały człowiek nauczył się widzieć i słyszeć przyrodę, która go otacza, umieć dostrzegać jej piękno, znać znaczenie ekosystemów. Jako członek określonego społeczeństwa musi znać jego historię, zwyczaje, szanować tradycje, odnaleźć swoje miejsce w rodzinie, szkole, w swoim kraju... CELE KSZTAŁCENIA I WYCHOWANIA SPOŁECZNO-PRZYRODNICZEGO Uczeń rozpoczynający naukę w klasie drugiej powinien: - znać i akceptować swoje aktualne miejsce w swojej rodzinie, znać swoje prawa i obowiązki, rozumieć potrzeby innych członków rodziny - znać swoje prawa i obowiązki w społeczności szkolnej i jak najlepiej je wypełniać, rozumieć i akceptować prawa i obowiązki innych członków tej społeczności - dbać o czystość i porządek w szkole - znać historię, tradycje i zwyczaje swojej szkoły i umieć je uszanować - znać wybrane wydarzenia z historii swojej miejscowości, regionu, Polski (na podstawie analizy dzieł plastycznych, literatury, filmów, wizyt w muzeach, wycieczek) - znać kilka wybranych zabytków w swoim regionie, w kraju - znać wybrane tradycje i zwyczaje obowiązujące w swoim regionie i w Polsce - znać i umieć uszanować symbole mające szczególne znaczenie dla swojej rodziny, klasy, szkoły, miejscowości, regionu i ojczyzny - znać podstawowe przepisy ruchu drogowego i stosować się do nich podczas wycieczek i codziennych wędrówek do szkoły i popołudniowych zabaw - znać i stosować zasady bezpiecznego korzystania z urządzeń domowych - znać i stosować podstawowe zasady higieny ciała i zdrowego żywienia - umieć scharakteryzować poszczególne pory roku i przypisane im miesiące - znać i rozpoznawać podstawowe, wybrane gatunki zwierząt i roślin
GŁÓWNE ZADANIA EDUKACJI PLASTYCZNEJ
Głównym zadaniem edukacji tego działu wiedzy skierowanym do pierwszoklasistów jest delikatne uchylenie ogromnych bram prowadzących do świata sztuk plastycznych. Należy zasygnalizować istnienie bogactwa form plastycznych zarówno poprzez prezentację istniejących dzieł sztuki (materiały dydaktyczne w szkole, wyprawy do galerii, muzeów, wycieczki z "odkrywaniem" elementów architektonicznych), jak i samodzielne próby tworzenia z wykorzystaniem różnorodnych materiałów i technik. Bardzo istotne jest umożliwienie dziecku samodzielnego wyboru form wypowiedzi na dany temat metodą prób i błędów i mimo nieuchronnych niepowodzeń utrzymywania atmosfery radosnej działalności.
Każda praca, wykonana przez dziecko z autentycznym zapałem, jest dobra. Należy tylko umiejętnie wskazać zarówno jej dobre, ciekawe, jak i błędnie wykonane elementy. Prace wszystkich dzieci zawsze powinny znaleźć się na wystawce, gdzie będą mogli podziwiać je rodzice. CELE KSZTAŁCENIA I WYCHOWANIA PLASTYCZNEGO Uczeń pod koniec klasy pierwszej powinien: - z radością, w sposób spontaniczny przelewać swoje indywidualne spostrzeżenia i odczucia na tworzone przez siebie formy plastyczne- chętnie, z ciekawością poznawać dzieła plastyczne innych twórców - zarówno swoich równolatków, jak i artystów zawodowych: współczesnych i dawnych - umieć zachować się kulturalnie w muzeach, galeriach... - świadomie posługiwać się barwą i konturem - określać nastrój danej pracy plastycznej - rozróżniać pejzaże, portrety, martwe natury, - rozumieć i przestrzegać zasad utrzymywania porządku i czystości przy swoim stanowisku pracy - znać znaczenie układu ciała przy wyrażaniu emocji, określaniu wieku... - rozumieć i umieć stosować zasadę rytmu w kompozycji - rozróżniać rysunek, malarstwo, grafikę, płaskorzeźbę, rzeźbę - rozróżniać malarstwo realistyczne i fantastyczne - porządkować walor danej barwy - wykonywać elementy papieroplastyki GŁÓWNE CELE EDUKACJI MUZYCZNEJ Muzyka wpływa na nasz nastrój, uczy koncentracji, rozwija umiejętność słuchania, rozwija wrażliwość, wpływa na płynność ruchów. Prowokuje do aktywnego uczestnictwa - śpiewania, grania, tańczenia. W niniejszym programie - wraz z pozostałymi dziedzinami sztuki - jest przewodnikiem po życiu. Jej podstawowym zadaniem jest pomóc "otworzyć się" i określić aktualny stan emocjonalny. Z muzyką nierozerwalnie związana jest rytmika obejmująca: - muzyczne zabawy integracyjne - kształcenie wrażliwości na natężenie i brzmienie dźwięków, ich wysokość, frazowanie, akcent - realizowanie tańca przy akompaniamencie np. Wyrazów dźwiękonaśladowczych - wyzwalanie tańca rąk, nóg, głowy... - wyrażanie emocji za pomocą ruchu ciała - dobieranie odpowiednich rekwizytów z życia codziennego do wykonania krótkich scenek tanecznych W drugim semestrze w miarę możliwości można wprowadzić elementy tańca klasycznego jako bazę do dalszej pracy nad techniką ruchu, jego płynnością i gibkością. Dobrze byłoby również rozszerzyć zajęcia tańca charakterystycznego inicjując projekcje wrażeń z przeczytanych, obejrzanych, usłyszanych utworów, doprowadzając pod koniec roku do zrealizowania przedstawienia tanecznego. W coraz większym stopniu należy prowokować uczniów do "przeżywania" muzyki z wykorzystaniem ruchu. Piosenki są każdego dnia powtarzane, zmieniane, twórczo rozbudowywane. Akompaniować im można na instrumentach perkusyjnych wykonanych własnoręcznie na podstawie własnych poszukiwań dźwięków. CELE KSZTAŁCENIA I WYCHOWANIA MUZYCZNEGO Uczeń kończący klasę pierwszą powinien: - z radością, spontanicznie śpiewać poznane piosenki dziecięce- znać i szanować najważniejsze utwory okolicznościowe (hymn szkoły, hymn państwowy, kolędy...) - chcieć i umieć słuchać wybrane utwory muzyczne - odnajdywać i określać nastrój danych utworów instrumentalnych i wokalnych - umieć słuchać i analizować odgłosy przyrody, życia miasta... - przekładać język muzyki na język plastyki, ruchu i odwrotnie - odtwarzać i tworzyć proste rymy - rozpoznawać kilka wybranych instrumentów muzycznych po wyglądzie i brzmieniu - znać pojęcia: akcent muzyczny, nuta, ćwierćnuta, ósemka, półnuta, pauza, pięciolinia, klucz wiolinowy, kompozytor - rozpoznawać ćwierćnuty i ósemki - rozróżniać dźwięki ciche i głośne - znać położenie na pięciolinii wybranych nut - grać na wybranych instrumentach perkusyjnych współpracując z grupą - za pomocą swego ciała i mimiki przedstawić w tańcu nastrój, dynamikę, tempo danego fragmentu muzyki - ilustrować w formie tanecznej przeczytaną baśń, obejrzany obraz... - dobierać fragment muzyczny jako ilustrację np. do przeczytanego fragmentu książki - zachować się kulturalnie w Filharmonii, Teatrach Muzycznych, na koncertach w szkole... GŁÓWNE ZAŁOŻENIA EDUKACJI RUCHOWEJ Edukacja ruchowa w klasie pierwszej nastawiona jest głównie na formy zabawowe, które tematycznie powinny wiązać się z tematem dnia. Jej celem edukacyjnym jest oczywiście pomoc w prawidłowym, równomiernym rozwoju fizycznym dziecka, a także stopniowe wpajanie umiejętności przestrzegania zasad obowiązujących podczas wszelkich gier zespołowych. CELE KSZTAŁCENIA I WYCHOWANIA RUCHOWEGO Uczeń kończący klasę pierwszą powinien: - chętnie i aktywnie uczestniczyć w grach i zabawach ruchowych- rozumieć i przestrzegać zasady gier zespołowych - umieć przyjmować przegraną i cieszyć się z wygranej - rozumieć i przestrzegać konieczności zmiany ubrania przed i po zajęciach ruchowych - spontanicznie włączać się do przygotowywania elementów potrzebnych do przeprowadzenia zabawy i systematycznie je sprzątać po zakończeniu zajęć - rozumieć pojęcie "sportowa walka" i starać się do niego stosować - włączać się do wymyślania nowych zabaw i gier - przestrzegać zasad bezpieczeństwa podczas zabaw i gier GŁÓWNE ZAŁOŻENIA EDUKACJI TEATRALNEJ I FILMOWEJ Niniejszy program zakłada realizację treści programowych języka polskiego, środowiska i częściowo matematyki poprzez aktywność muzyczną, plastyczną, ale także teatralną dzięki szerokiemu wykorzystaniu inspiracji płynącej z dramy, pantomimy, teatrów lalkowych i aktorskich, a także z zasobów filmoteki światowej zarówno filmów dokumentalnych, jaki i fabularnych. CELE KSZTAŁCENIA I WYCHOWANIA TEATRALNO-FILMOWEGO Po roku nauki uczeń powinien umieć: - aktywnie współpracować przy tworzeniu małych form teatralnych: przedstawień lalkowych, aktorskich, paratanecznych, teatru wyobraźni... - znać elementy tworzące spektakl teatralny i wiedzieć jak one powstają, z głównym uwzględnieniem teatru lalek - znać różne rodzaje lalek teatralnych, znać podstawowe zasady ich ożywiania - znać znaczenie języka ciała, mimiki, odpowiedniej intonacji głosu, jego natężenia i dykcji - chętnie dzielić się swoimi pomysłami twórczymi z innymi i uczyć się oceniać ich pomysły, także przyjmować słowa krytyki - umieć kulturalnie zachować się na przedstawieniu w teatrze, w szkole... - znać podstawowe rodzaje teatrów (lalkowy, aktorski, muzyczny...) OCENIANIE OSIĄGNIĘĆ UCZNIA W toku nauczania niezbędna jest możliwość jak najdokładniejszego określenia, w jakim stopniu dany fragment materiału został zrozumiany, opanowany i utrwalony. Te informacje nauczyciel musi na bieżąco zapisywać na podstawie stałych obserwacji i notować w przygotowanych w tym celu arkuszach spostrzeżeń o postępach ucznia. Drugim źródłem uzyskiwania informacji na temat postępów ucznia jest cotygodniowa samoocena. Ostatnia godzina w tygodniu powinna być poświęcona podsumowaniu minionych dni, przypomnieniu wspólnych i indywidualnych dokonań i wypełnieniu w sposób jak najbardziej obiektywny i samodzielny krótkiej ankiety: - Co mi się udało? Co mi się nie udało? - Co robiłem chętnie? Czego nie miałem ochoty robić? - Czy byłem grzeczny? ewentualnie uzupełnionej o dodatkowe pytania związane z minionym tygodniem. Tak uzyskany materiał przeanalizowany przez nauczyciela pozwala na szybkie podjęcie działań wspomagających uczniów, którzy mają problemy z poszczególnymi partiami materiału, odkrycie sytuacji stresujących dane dziecko, a co za tym idzie - szybkie nawiązanie kontaktu z rodzicami w wypadku wątpliwości i kłopotów dziecka. Konieczne jest również codzienne notowanie wyraźnych problemów lub postępów dzieci, co pozwoli na kontrolowanie tempa pracy i możliwości wprowadzania kolejnych tematów. |