K L A S A 2
Głównym hasłem określającym charakter pracy w klasie II jest folklor. Jego formy, barwy, zwyczaje i tradycje określające naszą polska kulturę ludową. Dlatego uczniów powracających po wakacjach wita nie tylko wysłużony Plastuś, ale także zupełnie nowa postać Pyza, która postanowiła zatrzymać się w naszej klasie, aby zaprosić dzieci na wędrówkę polskimi drogami. Głównym atrybutem staje się mapa Polski, do której jak najczęściej należy się odwoływać rozmawiając o tańcach góralskich, czy kurpiowskich wycinankach. Z biegiem czasu, po kolejnych wycieczkach, zajęciach plastycznych klasa coraz bardziej zapełnia się elementami twórczości ludowej (wycinanki, rzeźby, naczynia gliniane, obrazki malowane na szkle) , może pojawi się bieżnik, krajka, pod sufitem zawisną słomkowe lub papierowe pajączki....Różne formy krajobrazów, ukształtowanie terenu, odczytywanie mapy, nazwy regionów, głównych miast, wszystko to w sposób naturalny zostaje zapamiętane przy okazji rozmów z Pyzą. Te podróże zarówno rzeczywiste, jak i odbywane jedynie palcem po mapie, stanowią wspaniały pretekst do zapoznania się z nazwiskami najsławniejszych Polaków Toruń, to zarówno pierniki, jak i dzieło Mikołaja Kopernika. Okolice Łowicza, to sztuka Mazowsza, ale także Dom Urodzenia Fryderyka Chopina w Żelazowej Woli i jego wspaniała muzyka. Z każdym z odwiedzanych regionów wiążą się wspaniałe polskie legendy i podania. Możemy je dzieciom czytać, opowiadać, kazać przeczytać samodzielnie, przedstawiać w formie dramy, mini przedstawienia...Możliwości nie sposób wyliczyć. Ważne jest jedynie to by dzieci miały okazję poznać i zapamiętać jak najwięcej tych ludowych przekazów. Przez cały rok dzieciom towarzyszą przysłowia ludowe wprowadzane na przykład jako "przysłowie tygodnia". Powinny one być starannie dobrane i związane z aktualnymi wydarzeniami z życia klasy. Są wspaniałym materiałem wychowawczym, do którego łatwo nawiązują uczniowie podczas piątkowych spotkań w kręgu, gdy każdy stara się jak najrzetelniej ocenić jak minął tydzień : "jak oceniam siebie, co mi się udało najlepiej, a co powinienem zmienić, poprawić", "co ważnego, ciekawego zdarzyło się w ostatnich dniach w naszej klasie, co można zmienić." Każde kolejne odkrycie dokonane podczas Wielkiej Podróży po Polsce pozwoli odkryć piękno polskiego krajobrazu i bogactwo kultury naszej ojczyzny.
SEMESTR I Początek roku szkolnego dla uczniów klasy drugiej oznacza powrót do znanych już sytuacji. Ci sami koledzy, ta sama uśmiechnięta Pani, ta sama sala lekcyjna i Plastuś. Jest to wspaniały czas na wspomnienia : jak to było, gdy byliśmy tacy mali i przyszliśmy do klasy pierwszej. Kronika klasowa to kopalnia wspomnień nie tylko na temat wspólnych wycieczek, przedstawień, ale także konkretnych wiadomości (n. p. rodzajów lalek teatralnych, nazw teatrów, zwiedzanych zabytków...). Pierwsze miesiące, to podróże po Mazowszu, jako centralnym regionie Polski, gdzie leży stolica naszego państwa i skąd wzięły początek formy sztuki ludowej najczęściej dziś określane mianem narodowych (n. p. tańce narodowe). Byłoby wspaniale, gdyby udało się zorganizować wycieczkę do skansenu, do muzeum posiadającego wytwory sztuki ludowej, do galerii sztuki ludowej, no i oczywiście do Żelazowej Woli. Znakomitą pomoc w realizacji programu edukacji folklorystycznej stanowią lekcje muzealne (n. p. Organizowane przez Muzeum Etnograficzne w Warszawie). Ciekawym przeżyciem będzie na pewno koncert wybranego zespołu ludowego. Warto wówczas zwrócić uwagę zarówno na rytm, melodię, słowa, . Układy taneczne, jak i na piękne stroje ludowe i typowe instrumenty muzyczne. Chociaż główny akcent kształcenia kulturalnego przesunął się na temat folkloru, a więc wizyty w muzeach, galeriach sztuki ludowej, to jednak nie należy zapominać również w miarę możliwości o wizytach w teatrach. Tylko systematyczny kontakt ze sztuką teatralną może w przyszłości zaowocować wrażliwymi, dojrzałymi widzami. Pierwszy semestr kończy podróż w polskie góry (mapa, książki, zdjęcia, ew. filmy). Specyfika folkloru góralskiego zestawiona z poznanym wcześniej - mazowieckim - da pretekst do dyskusji, wielu ciekawych prac plastycznych, nauki piosenek, a także rozmów o krajobrazie, przyrodzie i życiu ludzi zamieszkujących te strony.
SEMESTR II Początek drugiego semestru to sygnał do przyspieszenia podróży po Polsce. Kolejnym etapem jest Śląsk, następna Małopolska ze szczególnym uwzględnieniem Krakowa, następnie północna część Polski : Warmia i Mazury i Pomorze, a na zakończenie Wielkopolska z jej bogatą historią. Zarówno przygotowania do Świąt Bożego Narodzenia, Wielkanocy, jak i do witania wiosny, Zielonych Świątków prowadzone są pod kątem tradycji i zwyczajów dawnej polskiej wsi. Całoroczna praca powinna zaowocować w maju lub w czerwcu przedstawieniem, które da okazje do zaprezentowania nauczonych piosenek, tańców i samodzielnie wykonanych prac plastycznych.
GŁÓWNE ZAŁOŻENIA EDUKACJI POLONISTYCZNEJ Celem edukacji jest umożliwienie dziecku łatwiejszego kontaktu z literaturą, a więc zarówno ustawiczne ćwiczenie umiejętności czytania zarówno pod względem techniki czytania, jak i interpretacyjnym i podnoszenia stopnia zrozumienia tekstu, a także wskazywanie wartościowych pozycji lekturowych, które dziecko może przeczytać samodzielnie lub poznać słuchając nauczyciela, czy nagranego na taśmę słuchowiska. Coraz częstsze i poważniejsze powinny być dyskusje na temat poznanych pozycji książkowych ich formy, treści, przedstawionych tam wydarzeń i bohaterów. Chociaż raz w miesiącu warto poświęcić czas na omówienie wybranego czasopisma. Dla kształcenia wyobraźni bardzo wartościowe jest samodzielne i grupowe tworzenie różnych form literackich. Wspaniałą zabawę stanowi na przykład pisanie książek, scenariuszy...
CELE KSZTAŁCENIA I WYCHOWANIA POLONISTYCZNEGO W wyniku realizacji treści zawartych w programie uczeń powinien:
GŁÓWNE ZAŁOŻENIA EDUKACJI MATEMATYCZNEJ Edukacja matematyczna w klasie drugiej, to utrwalenie uzyskanych wcześniej wiadomości i umiejętności praktycznych, a także kształtowanie umiejętności logicznego myślenia. Służy temu zarówno układanie i rozwiązywanie zadań tekstowych, jak i różnorodne kolorowanki, krzyżówki, labirynty matematyczne i inne łamigłówki.
CELE KSZTAŁCENIA I WYCHOWANIA MATEMATYCZNEGO Uczeń kończący klasę drugą powinien:
GŁÓWNE ZAŁOŻENIA EDUKACJI SPOŁECZNO PRZYRODNICZEJ Duży nacisk musi zostać położony na wykształcenie nawyków pozwalających na bezpieczne poruszanie się po ulicach, wskazanie sposobów zachowania się w sytuacjach zagrażających zdrowiu lub życiu, uświadomienie możliwych zagrożeń ze strony innych ludzi. Jak zawsze bardzo istotne jest także wychowanie prozdrowotne, kształtowanie nawyków utrzymywania porządku, czystości w swoim otoczeniu i higieny osobistej. Uczeń klasy drugiej powinien już w większym stopniu poczuć się gospodarzem współodpowiedzialnym nie tylko za swoją klasę, ale i za całą szkołę. Dlatego jest to dobry czas na zorganizowanie wyborów samorządu klasowego, który w sposób rzeczywisty mógłby wpływać na życie szkoły. Pogłębianie więzi rodzinnych może odbywać się zarówno poprzez analizę pozycji lekturowych(n. p. "Oto jest Kasia"), prezentację rodzinnych albumów i pamiątek, jak i n. p. poprzez zorganizowanie wspólnych zajęć dla dzieci i rodziców w szkole, co pozwoli na prezentację nowych umiejętności opanowanych przez dziecko, delikatne wskazanie rodzicom problemów, jakie napotykają ich dzieci w życiu szkolnym, a wreszcie na pełniejszą integrację całej tej młodej i tej dorosłej grupy klasowej.
CELE KSZTAŁCENIA I WYCHOWANIA SPOŁECZNO-PRZYRODNICZEGO Uczeń rozpoczynający naukę w klasie trzeciej powinien:
GŁÓWNE ZADANIA EDUKACJI PLASTYCZNEJ Zgodnie z założeniami niniejszego programu edukacja plastyczna zajmuje honorowe miejsce w klasie drugiej. W miarę poznawania kolejnych regionów Polski przybywa informacji o ogromnej różnorodności form plastycznych. Sztuka użytkowa(umeblowanie chaty wiejskiej, jej wyposażenie), ozdabianie mebli, ścian, stropów, ich malowanie, tkactwo(makatki, dywaniki, stroje ludowe), hafciarstwo(ozdabianie pościeli, elementów strojów ludowych), koronkarstwo i przepiękne serwetki, ozdoby bluzek, koszul, pościeli..., malowanie na szkle, wyroby z papieru(wycinanki), ze słomy(pajączki), wyplatanie z trzciny(koszyki, tace...), rzeźba ludowa, garncarstwo, różnorodność architektury wiejskiej w różnych regionach. Poznawanie tak wielu przejawów twórczości i własne próby uczestniczenia w tym nurcie sztuki stanowią wspaniałą możliwość poszerzenia myślenia twórczego i budowania poczucia dumy z bogactwa naszej rodzimej sztuki. Równolegle z tematem sztuki ludowej powstawać powinny prace wykonywane przy użyciu wcześniej poznanych technik, jako działalność w pełni zintegrowana z procesem edukacji polonistycznej i społeczno przyrodniczej(ilustracje do przeczytanych lektur, plastyczne reportaże z wycieczek, pejzaże, martwe natury, portrety...).
CELE KSZTAŁCENIA I WYCHOWANIA PLASTYCZNEGO Uczeń klasy drugiej pod koniec roku szkolnego powinien:
GŁÓWNE CELE EDUKACJI MUZYCZNEJ Po pierwszym roku wstępnych zabaw rytmicznych, dziecięcych piosenek, ćwiczeń uwrażliwiających na zmiany tempa i dynamiki uczniowie w klasie drugiej wkraczają w świat muzyki ludowej, tańców narodowych i ludowych(wspartych ćwiczeniami w większym stopniu opartymi na pozycjach klasycznych). Rytmy powinny być wprowadzane na zasadzie kontrastu, co pozwoli na łatwiejsze zapamiętanie charakteru, metrum i podstawowych kroków n. p. po kujawiaku oberek, po mazurze polonez). Nie możemy oczywiście wymagać, aby ośmioletnie dziecko zatańczyło nam mazurowe pas chasse, ale wystarczy przecież, by rytm tego tańca został wyklaskany, "wytańczony" przez wcześniej przygotowane lalki, czy zaśpiewany. Nadal dzieci powinny poznawać jak najwięcej piosenek zarówno ludowych, jak i dziecięcych. Wskazane byłoby wprowadzenie regularnych ćwiczeń oddechowych i dykcyjnych. Nauka słów powinna odbywać się już w coraz większym stopniu samodzielnie dzieci otrzymują tekst piosenki i go odczytują. Klasa pierwsza grała głównie na instrumentach perkusyjnych gotowych i wykonanych samodzielnie. W II semestrze dzieci zaczęły odnajdywać na dzwonkach dźwięki, których zapis w postaci nut poznawały na pięciolinii. W klasie II instrumenty perkusyjne będą używane głównie jako akompaniament podkreślający rytm, natomiast na pierwsze miejsce wysuwa się nauka gry na dzwonkach, a następnie na flecie prostym. Do końca roku szkolnego uczniowie poznają pełny zapis gamy C-dur i 4 podstawowe wartości nut, a także dwie wartości pauz. Edukacja muzyczna nie byłaby pełna, gdyby drugoklasiści nie mieli okazji zapoznawania się z klasyką światową. Słuchanie wybranych fragmentów utworów zawsze powinno być związane z inną działalnością: albo stanowić fragment omawianego tematu(zwierzęta wiejskie, ptaki, postacie fantastyczne), albo wiązać się z pracą plastyczną, czy zabawą ruchową. Zawsze należy podkreślić kompozytora i tytuł wysłuchanego utworu. Przy każdej okazji warto określać nastrój utworu, tempo, dynamikę... Uczniowie powinni znać kilka wybranych nazwisk kompozytorów i łączyć je z tytułem poznanego utworu muzycznego.
CELE KSZTAŁCENIA I WYCHOWANIA MUZYCZNEGO Uczeń kończący klasę drugą powinien:
GŁÓWNE ZAŁOŻENIA EDUKACJI RUCHOWEJ Ruch musi sprawiać dziecku radość. Dlatego zawsze należy pochwalić dziecko za chęć wykonania zadania i ukończenie go na przekór trudnościom. Coraz większy nacisk powinno się położyć na przestrzeganie zasad gier i współdziałanie w grupach. Najczęściej właśnie na klasę drugą przypada czas zajęć na basenie i nauki pływania. Zajęcia ruchowe stanowią ważny czynnik rozwoju fizycznego dziecka. Dlatego należy dążyć do tego, aby wszystkie dzieci uczestniczyły w zajęciach. Istotna część zajęć ruchowych została omówiona w części edukacji muzycznej zajęcia taneczne.
CELE KSZTAŁCENIA I WYCHOWANIA RUCHOWEGO
Uczeń kończący klasę drugą powinien:
GŁÓWNE ZAŁOŻENIA EDUKACJI TEATRALNEJ I FILMOWEJ Tak, jak w klasie pierwszej, tak i teraz podczas realizowania każdego tematu można i należy jak najczęściej sięgać do skarbnicy jaką jest sztuka teatralna i filmowa. Dzieci powinny być częstymi gośćmi teatrów lalkowych, dramatycznych, kin, domów kultury...Doświadczenia, które zdobędą jako widzowie mogą spożytkować podczas lekcji. Omawianie budowy marchwi, pora, czy buraka może zostać zakończone zupełnie samodzielnie przygotowaną scenką, której aktorami będą warzywa. Rozmowa o wietrznej, pochmurnej pogodzie może zostać podsumowana scenką z wykorzystaniem lekkich apaszek przy odpowiednio dobranej muzyce. Tematy trudne wychowawczo wspaniale rozwiązać może krótka drama. Za pomocą scenek pantomimicznych możemy utrwalać znajomość rzeczowników, czasowników... W klasie drugiej w dużo szerszym stopniu można sięgać po umiejętności i doświadczenia dzieci podczas przygotowywania przedstawień okolicznościowych. Cała dotychczasowa wiedza plastyczna, muzyczna, teatralna, a także przyrodniczo społeczna, polonistyczna i matematyczna łączą się, aby zaowocować radością i satysfakcją dzieci. Wykorzystanie sztuki teatralnej i filmowej kryje w sobie niewyczerpane możliwości w pracy dydaktycznej. Gorąco namawiam do ich najczęstszego stosowania.
CELE KSZTAŁCENIA I WYCHOWANIA TEATRALNO-FILMOWEGO Po dwóch latach nauki w klasie artystyczno kulturowej uczeń powinien:
OCENIANIE OSIĄGNIĘĆ UCZNIA Podobnie, jak w klasie pierwszej, niezbędne są notatki dokonywane na bieżąco przez nauczyciela podczas lekcji. Raz w miesiącu nauczyciel powinien dokonać próby podsumowania wyników kształcenia danego ucznia i porównać z miesiącem poprzednim, co da możliwość określenia postępów konkretnego dziecka. Formą wizualną prowadzoną wspólnie z dzieckiem jest wpisywanie uzyskanych co miesiąc punktów na przygotowanej mapce Polski. po której zgodnie z programem wędrujemy podczas całego roku szkolnego prowadzeni przez Pyzę. Istotnym elementem oceny jest cotygodniowa słowna samoocena omówiona we wstępnej części programu klasy drugiej. |